Skip to main content

Langdurige bewustzijnsstoornissen

Door zeer ernstig hersenletsel kan iemand in coma raken. Wanneer de persoon na 4 tot 6 weken niet bij bewustzijn komt, noemen we dit een langdurige bewustzijnsstoornis (LBS).

Langdurige bewustzijnsstoornis is te onderscheiden in twee categorieën:

  • niet-responsief waaksyndroom (NWS)
  • minimaal bewustzijn (MCS)
Coma

Coma is een toestand van volledige bewusteloosheid. De ogen van de cliënt blijven gesloten en de cliënt reageert hooguit met eenvoudige reflexen op sterke prikkels. Daarnaast zijn de basis lichaamsfuncties vaak verstoord, zoals ademhalen en het regelen van de temperatuur. De oorzaak van een coma is een verstoring van het waak-slaapcentrum boven in de hersenstam. Dit kan gebeuren na bijvoorbeeld een ongeval, hersenbloeding of zuurstoftekort.

Niet-responsief waaksyndroom (NWS)

Een niet-responsief waaksyndroom is een toestand waarin cliënten geen tekenen van bewustzijn laten zien. De cliënt opent wel af en toe de ogen en ademt zelfstandig. Ook heeft de cliënt een slaap-waakritme. Oogbewegingen zijn mogelijk, maar het volgen van bewegingen met de ogen niet. De reacties zijn reflexmatig.

De minimale bewuste toestand (MCS)

De minimaal bewuste toestand (ook wel: minimally conscious state, afgekort MCS) is een toestand waarin het bewustzijn ernstig verminderd is, maar mensen laten wel tekenen van bewustzijn zien. In een laagbewuste toestand vertoont de cliënt minimale, maar duidelijke gedragsreacties waaruit bewustzijn van zichzelf of de omgeving blijkt. Betekenisvol contact met de omgeving is af en toe aanwezig.

Voorbeelden van deze vorm van contact zijn

  • Het laten zien van doelgericht gedrag, zoals het volgen met de ogen of het aankijken
    • Het uitvoeren van een simpele opdracht
    • Het antwoord geven op simpele vragen met ja of nee of met gebaren
    • Het tonen van emoties
Voor verwijzers

EENnacoma heeft in samenwerking met de Hersenstichting speciaal voor zorgverleners een online masterclass ontwikkeld over langdurige bewustzijnsstoornissen. De masterclass is gratis te volgen op YouTube en duurt 45 minuten. Iedereen die zorg verleent aan cliënten met een langdurige bewustzijnsstoornis kan zo de belangrijkste feiten leren kennen. Behalve voor zorgverleners is de masterclass ook nuttig voor beleidsmakers en familieleden van cliënten.
Volg de masterclass ‘Kijk op Bewustzijn’ van EENnacoma.

Zorglandschap voor mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis.

Op initiatief van het ministerie van VWS is de zorgstructuur voor mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis recent anders ingericht. Deze nieuwe structuur is erop gericht dat iedere cliënt, ongeacht waar hij of zij woont, toegang heeft tot de gespecialiseerde zorg en expertise die nodig is. Daarnaast worden zorgaanbieders gestimuleerd om intensiever samen te werken en kennis te delen.

Hoe ziet de nieuwe zorgstructuur voor mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis eruit?

Er is één landelijk kenniscentrum.
In één landelijk kenniscentrum wordt alle kennis over langdurige bewustzijnsstoornissen verzameld. Het centrum maakt inzichtelijk welke kennis er beschikbaar is en welk onderzoek er loopt om nieuwe kennis te vergaren. Meer over het kenniscentrum LBS de website van EENnacoma.

Er zijn verschillende doelgroep expertisecentra (DEC’s). Https://www.wegwijzerlbszorg.nl/
Deze centra bieden langdurige intensieve neurorevalidatie (LIN) en ondersteuning van naasten en outreachende zorg. WZH Nieuw Berkendael heeft 8 plaatsen voor langdurige intensieve neurorevalidatie voor mensen met bewustzijnsstoornissen na recent hersenletsel en biedt tevens zorg in het kader van last resortfunctie. Een doelgroep expertisecentrum werkt landelijk en regionaal samen met andere zorgaanbieders en ketenpartners.

Er zijn verschillende regionale expertisecentra (REC’s).
Een regionaal expertisecentrum biedt gespecialiseerde chronische zorg aan mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis en biedt begeleiding aan hun naasten. Outreachende zorg maakt onderdeel uit van deze zorg. WZH Nieuw Berkendael heeft maximaal 4 plaatsen voor mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis. Aan deze cliënten biedt WZH Nieuw Berkendael chronische en palliatieve zorg. Een REC werkt samen met zorgaanbieders in de regio. Https://www.wegwijzerlbszorg.nl/

Er is één landelijk kenniscentrum. Hier wordt alle kennis over langdurige bewustzijnsstoornissen verzameld. Het centrum maakt inzichtelijk welke kennis beschikbaar is en welke onderzoek er loopt om nieuwe kennis te vergaren. https://www.eennacoma.nl/over-ons/kenniscentrum-lbs/

Wegwijzer voor mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis

De wegwijzer voor mensen met een langdurig bewustzijnsstoornis geeft een overzicht van de best passende zorg op het juiste moment. Hierin staan de verschillende fasen van zorg en behandeling beschreven. De wegwijzer voor mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis geeft een overzicht van organisaties die deze zorg en behandeling aanbieden. Bekijk de wegwijzers LBS zorg.

Voor cliënten/mantelzorgers

Korte film over langdurige bewustzijnsstoornissen

Ieder jaar raken in Nederland mensen door ernstig hersenletsel in coma. Meestal duurt een coma maar kort en komt iemand snel weer bij bewustzijn. Helaas komt het ook voor dat het bewustzijn zich niet herstelt, we noemen dat een langdurige bewustzijnsstoornis (LBS). Deze toestand is zeer ingrijpend voor alle betrokkenen waarbij er, naast ondersteuning en aandacht, behoefte is aan informatievoorziening.

De laatste jaren is de zorg voor mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis ingrijpend veranderd. Dit door inzet van onder andere de Hersenstichting en het expertisenetwerk EENnacoma. Samen hebben zij de korte film ‘Kijk op bewustzijn ’speciaal gemaakt voor artsen en verpleegkundigen, maar ook voor familieleden. In de film wordt meer uitgelegd over langdurige bewustzijnsstoornissen. Bekijk de film ‘Kijk op Bewustzijn’ van EENnacoma (45 minuten).

Wegwijzer voor mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis

De wegwijzer voor mensen met een langdurig bewustzijnsstoornis geeft een overzicht van de best passende zorg op het juiste moment. Hierin staan de verschillende fasen van zorg en behandeling beschreven. De wegwijzer voor mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis geeft een overzicht van organisaties die deze zorg en behandeling aanbieden. Bekijk de wegwijzers LBS zorg.

Contact en informatie cliënten/mantelzorgers

Contact met het expertteam van Nieuw Berkendeal
Heeft u vragen of wilt u meer informatie hebben over de zorg die WZH Nieuw Berkendael biedt bij mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis? Neemt u contact met ons op. Mail uw vraag naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Of bel onze Klantbemiddeling Centraal: 070 - 756 16 00 of vul het contactformulier in.

Contact en informatie verwijzers

Consultatie en advies
Het gespecialiseerde kernteam LBS van WZH Nieuw Berkendael staat klaar om u te ondersteunen met consultatie en advies. Aan de hand van uw vraag wordt gekeken welke professional van het gespecialiseerde kernteam u kan ondersteunen.

Contact met het expertteam van Nieuw Berkendeal
Voor vragen of meer informatie mailt u naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Of bel onze Klantbemiddeling Centraal: 070 - 756 16 00 of vul het contactformulier in.